Overleeft Indonesia Voedsel- en energiecrisis ?

Problems Emerging countries

Part II

mdeboer FD / eyesonindonesia

Amsterdam, 11 juni 2022– De wereldwijde schuldenlast is afgelopen corona jaren met bijna $12.000 mrd opgelopen.

80% van die toename komt voor rekening van de opkomende landen, oftewel
$7.000 mrd

Uit cijfers van het Institute of International Finance (IIF) blijkt dat de wereldwijde schuldenlast in het afgelopen (corona)jaar met bijna $12.000 mrd is opgelopen — maar ook dat opkomende landen verantwoordelijk zijn voor 80% van de toename. Inmiddels torsen die gezamenlijk bijna $100.000 mrd aan schuld, bijna een derde van het totaal.
Het IIF, het economisch bureau van de grootste banken van de wereld, stelt dat er dit jaar in de opkomende economieën voor een recordbedrag van $7000 mrd aan obligaties en bankleningen moet worden geherfinancierd, waarvan $1000 mrd in dollars, euro’s, ponden en yens. 

‘Dat kan in toenemende mate een uitdaging zijn’, stelde IIF-onderzoeksdirecteur 

Emre Tiftik onlangs. Het helpt niet wanneer buitenlandse beleggers hun geld uit die landen wegsluizen. In de afgelopen drie maanden is hebben ze volgens het IIF bijna $19 mrd uit obligaties en aandelen getrokken.

Fragile five

Op basis van bewegingen van credit default swaps — een soort verzekeringspolis — is de kans op wanbetaling door opkomende landen nu net zo groot als tijdens de zogeheten taper tantrum van 2013, schreef 

Ehsan Khoman, opkomendemarktenspecialist van MUFG Bank, in een recent gepubliceerd rapport. 

Destijds leidde het verkrappende monetaire beleid van de Federal Reserve, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, tot kapitaalvlucht uit opkomende landen, vooral uit de zogeheten fragile five: Brazilië, India, Indonesië, Turkije en Zuid-Afrika.
Het waren landen met forse tekorten op de lopende rekening. Ze waren ervan uitgegaan dat kapitaal ruim beschikbaar zou blijven. 

Gewend geraakt aan jaren van hoge groei namen hun regeringen het niet meer zou nauw met het economisch beleid. Noodzakelijke hervormingen en structuurverbeteringen kwamen op een laag pitje te staan. Toen beleggers hun geld weghaalden, kwamen de landen in een neerwaartse spiraal terecht, waarbij hun munten verzwakten, de tekorten opliepen, de economie inzakte en er nog meer geld wegvloeide.

De fragile five van toen zitten zich nu in een iets betere positie, denkt Khoman. Inmiddels loopt een belegger volgens hem het grootste risico met leningen uit Argentinië, El Salvador, Pakistan, Ghana, Tunesië en Kenia. Dit zijn landen die nog erg worstelen met de naweeën van de corona pandemie. 

Zo ontvangen de laatste twee nog altijd 50% à 60% minder toeristen dan voor de crisis.
Het IIF ziet de risico’s nu ook meer bij de ‘secundaire’ opkomende landen. De denktank wijst daarbij op landen als Egypte, Maleisië, Chili en toch ook Turkije en Zuid-Afrika. Hun overheden hebben het geld in het afgelopen decennium te gemakkelijk laten rollen. 

Zo waren ze rond 2011 gemiddeld 6% van hun belastinginkomsten kwijt aan rente en aflossing, inmiddels is dat opgelopen tot 10%. En hoewel ze in toenemende mate in hun eigen munt geld lenen en dus minder gevoelig zijn voor wisselkoersschokken, blijven ze volgens het IIF zeer afhankelijk van buitenlandse geldschieters.
Die geldschieters eisen inmiddels fiks hogere rentevergoedingen. Eerder dit jaar was dat omdat de centrale banken in ontwikkelde landen op de rem gingen trappen. Maar inmiddels beginnen beleggers zich vooral zorgen te maken over de rap verslechterende economische vooruitzichten in tal van landen, waardoor ze hun geld er uit voorzorg weghalen.

Er zijn ook winnaars

Toch kun je opkomende landen niet over een kam scheren. Sommige zijn belangrijke exporteurs van energie, metalen of voedsel en profiteren van de prijsstijgingen. Zo bestempelt Khoman van MUFG Bank, met name Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Kazachstan, Colombia, Chili en 

Indonesië als winnaars.

Maar omdat veel beleggers investeren in een mandje met opkomende markten verdwijnen die winnaars uit het zicht, niet in de laatste plaats omdat ze flink in de minderheid zijn. 

Gemiddeld genomen staan aandelen uit de opkomende markten 13% lager dan begin dit jaar, terwijl het totale rendement op staatsobligaties uit deze groep , gedenomineerd in dollars, op een min van 14% staat, zo slecht is het sinds 1994 niet meer geweest.

mdeboer FD / eyesonindonesia